ماه: نوامبر 2017

سنکوپ چیست ؟ وقتی شما غش می‌کنید به مدت چند ثانیه هوشیاری خود را از دست می‌دهید. به این عارضه بیهوشی ناگهانی (سنکوپ ناگهانی ) نیز گفته می‌شود. اصطلاح پزشکی برای این بیماری، سنکوپ است. ممکن است شما اول احساس بیماری و تعریق داشته باشید یا بدون هشدار یا علامتی بیهوش شوید. وقتی شما به طور ناگهانی بیهوش می‌شوید به زمین می‌افتید. این بیماری شبیه به تشنج که معمولاً با تکان و پرش اندام همراه است نیست. شما پس از چند ثانیه به هوش آمده و به حالت طبیعی بازمی‌گردید. برخی از افراد پس از به هوش آمدن احساس خستگی زیادی دارند. معمولاً غش کردن به دلایلی مانند درد داشتن یا به مدت طولانی در محل گرم ایستادن رخ می‌دهد. این حالت به دلیل نیاز مستمر مغز به اکسیژن به وجود می‌آید. اگر میزان اکسیژن مغز به کمتر از مقدار معینی برسد ما به زمین می‌افتیم زیرا در این حالت اکسیژن‌رسانی به مغز راحت‌تر اتفاق می‌افتد.

دلیل سنکوپ یا غش

کمبود موقتی گلبول‌های قرمز خون که حامل اکسیژن به مغز هستند باعث سنکوپ یا غش کردن می‌شود. مشکلات مختلفی ممکن است جریان خون به سمت مغز را کاهش دهند که برخی از آنها عبارتند از:

• سنکوپ وازوواگال. زمانی که عصب واگ تحریک شود، باعث کاهش نرخ ضربان قلب و انقباض عروق خونی بدن می‌شود. با کاهش نرخ ضربان قلب و انقباض عروق خونی، خون کمتری به مغز می‌رسد و باعث غش کردن فرد می‌شود. در افراد مستعد، درد و استرس‌های عاطفی می‌تواند باعث سنکوپ وازوواگال شود که شایع‌ترین نوع سنکوپ است. این بیماری در برخی خانواده‌ها بیشتر اتفاق می‌افتد.
• فشار خون بالای ارتواستاتیک. کاهش فشار خون پس از این که فرد به مدت زیاد ایستاده باشد یا پس از تغییر موقعیت از نشسته به ایستاده اتفاق می‌افتد. خون تمایل دارد که در پاها جمع شود و به همین دلیل خون کمتری به سمت قلب بازمی‌گردد که باعث می‌شود خون کمتری از قلب خارج شده و به سمت اعضای دیگر بدن جریان یابد. پس از افت لحظه‌ای جریان خون به سمت مغز، فرد می‌افتد.
• نقایص قلبی. نقایص قلبی اگر باعث محدود شدن جریان خون از بطن چپ به سمت اعضای بدن شود باعث غش کردن می‌شود. تنگی آئورت و کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک از نمونه‌های این مشکلات هستند.
• ریتم‌های نامنظم یا سریع قلب. وقتی که قلب به صورت نامنظم یا تند می‌زند، بطن‌ها زمان کمتری دارند تا از خون پر شوند و آن را به سمت ریه‌ها و اندام‌های بدن پمپ کنند. در خلال این اختلالات ریتمی قلب، خون کمتر از حد معمول از قلب خارج شده و در آئورت جریان می‌یابد. بدن به این کاهش جریان خون به سمت مغز با غش کردن واکنش نشان می‌دهد.
• التهاب عضلات قلب به عنوان مایوکاردیت نیز شناخته می‌شود. تضعیف عضلات قلب باعث ناتوان شدن آن در پمپ خون به صورت مؤثر در بدن می‌شود. در این مورد هم بدن به کاهش جریان خون به سمت مغز به صورت غش کردن واکنش نشان می‌دهد.

برخی بیماری‌ها و علل دیگر که باعث غش کردن و سنکوپ می‌شوند عبارتند از:

• آسیب‌دیدگی‌های سر
• صرع
• سکته مغزی
• مشکلات گوش داخلی
• کم‌آبی بدن
• کاهش قند خون
• نگهداشتن نفس برای مدتی

علائم 

معمولاً وقتی ایستاده‌اید غش می‌کند. این عارضه ممکن است به طور ناگهانی اتفاق بیفتد یا پس از بروز برخی احساسات زیر ایجاد شود:

• سرگیجه
• افتادن بدون دلیل
• عرق کردن یا گرم شدن کف دست‌ها
• حالت تهوع
• تاری دید

این علائم در برخی موارد به علائم پیش از سنکوپ معروف هستند و معمولاً فرد آنها را قبل از غش کردن تجربه می‌کند. اگر فرد در حال ورزش کردن یا پس از سرگیجه غش کنید، دچار تپش قلب با علائم شبیه صرع می‌شود که باید در این مواقع به پزشک مراجعه کند.

آیا تشنج شبیه سنکوپ است؟ 

خیر، اما ممکن است تمایز دادن بین تشنج صرعی و سنکوپ بسیار مشکل باشد. سنکوپ ممکن است باعث ایجاد علائم و رفتاری‌هایی شبیه تشنج شود. تفاوت آنها در این است که تشنج صرعی باعث ایجاد اختلالات جزئی در عملکرد الکتریکی مغز می‌شود در حالی که سنکوپ باعث کاهش جریان خون حامل اکسیژن به مغز می‌شود. تشنج در برخی مواقع با سنکوپ همراه است و سنکوپ نیز در برخی موارد با تشنج همراه می‌شود.

کمک‌های اولیه

فردی که واکنش وازوواگال را تجربه می‌کند غالباً با دراز کشیدن روی کمر و بالا نگه داشتن پاها از غش کردن و افتادن جلوگیری می‌کند. یک روش دیگر، نشستن و قرار دادن سر در بین زانوها است. زمانی که ناراحتی برطرف شد، فرد باید به آرامی به وضعیت طبیعی و عادی خود بازگردد.

افرادی که به دلیل سنکوپ وازوواگال غش می‌کنند معمولاً به سرعت هوشیاری خود را به دست می‌آورند. دراز کشیدن روی کمر و بالا نگه داشتن پاها بالای سطح سر و دراز کشیدن به مدت 15 تا 30 دقیقه باعث بهبود شرایط فرد می‌شود. با این کار زمان کافی برای جریان یافتن خون و بازگشت به وضعیت طبیعی وجود داشته و از غش کردن دوباره فرد پیشگیری می‌شود.

در صورتی که فردی که غش کرده است پس از یک دقیقه هوشیاری خود را بازنیافت یا در تنفس او اختلال ایجاد شد باید با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

تشخیص 

پزشک برای تشخیص بیماری، سوابق پزشکی بیمار را بررسی کرده و او را معاینه می‌کند. جزئیات سنکوپ – هر چند وقت یک بار این اتفاق می‌افتد، بیمار قبل از غش کردن به چه فعالیتی مشغول بوده است و احساس‌ها یا علائم دیگر او قبل از سنکوپ چه بوده است – اطلاعاتی هستند که برای پزشک جهت تشخیص علت ابتلا به این بیماری مفید واقع می‌شوند. به علاوه، ممکن است فشار خون بیمار در حالت ایستاده و نشسته برای بررسی احتمال ابتلا به فشار خون بالای اورتواستاتیک اندازه‌گیری و بررسی شود.

برخی آزمایش‌های تشخیص دیگر عبارتند از:

• آزمایش‌های خون. این آزمایش‌های به ارزیابی علل احتمالی مانند پایین بودن قند خون و کم‌آبی بدن کمک می‌کند.
• الکتروکاردیوگرام (ای سی جی یا ای کی جی). در این آزمایش فعالیت الکتریکی قلب مورد بررسی قرار گرفته و ناهنجاری‌ها و اختلالات ریتمی (آریتمی یا اختلالات ریتمی) قلب مشخص می‌شود.
• آزمایش میز تیلت. فشار خون و نرخ ضربان قلب بیمار در حال دراز کشیده روی یک تخت اندازه‌گیری می‌شود و سپس پس از این که تخت کج و شیب‌دار شد دوباره این متغیرها اندازه‌گیری می‌شوند.
• مانیتور و نظارت هول‌تر. دستگاه ای کی جی قابل حل به مدت 24 ساعت یا بیشتری به بدن بیمار وصل شده و اختلالات ریتمی و تندی ضربان قلب را در حالت انجام فعالیت‌های عادی مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد.
• اکوکاردیوگرام (یا اکو). در این فرانید؛ عملکرد قلب با استفاده از امواج صوتی برای تولید تصاویر متحرک از قلب و دریچه‌های آن مورد مطالعه یا ارزیابی قرار می‌گیرد.

بهترین روش‌های درمان

پزشک برنامه درمانی را برای معالجه سنکوپ بر اساس موارد زیر تنظیم می‌کند:

• سن، سلامت عمومی و سوابق پزشکی بیمار
• شدت و علت ابتلا به این عارضه
• قدرت تحمل بیمار برای مصرف برخی داروها و انجام برخی فرایندها و درمان‌ها
• انتظارات در مورد این وضعیت برای یک مدت زمان

انتخاب روش درمان برای سنکوپ به علت یا پیش‌آگهی‌های ابتلا به آن بستگی دارد. برخی اقدامات درمانی در این زمینه عبارتند از:

• برای بیماران مبتلا به سنکوپ وازوواگال؛ اجتناب از وضعیت‌هایی که بیماری فرد را تحریک می‌کنند.
• دارو. برای درمان پایین بودن فشار خون از داروهایی استفاده می‌شود که می‌توانند به کاهش این شرایط کمک کنند.
• درمان‌های فیزیکی: ورزش‌ها و کمک‌های پا مانند استفاده از جوراب‌های مخصوص واریس ممکن است به پیشگیری از تجمع خون در پاها کمک کنند.
• تغییر در رژیم غذایی. افزایش سدیم (نمک) و مصرف مایعات می‌تواند فشار خون را افزایش دهند و از بروز حملات غشی جلوگیری کنند.
• پیس میکر. این ابزار تحت عمل جراحی در قلب بیمار کاشته شده و از سیگنال‌های الکتریکی برای پیشگیری از افت ضربان قلب استفاده می‌کند.

آسیب سر بر اثر وارد آمدن ضربه ناگهانی به پوست‌ سر، جمجمه یا مغز اتفاق می‌افتد و در دو حالت طبقه‌بندی می‌شود یکی آسیب بسته (پوست‌سر شکافته نمی‌شود) و حالت باز (پوست یا استخوان جمجمه دچار شکستگی می‌شود). علائم آسیب به سر ممکن است بلافاصله پس از وارد آمدن ضربه بروز کند یا به‌آهستگی و به مرور زمان ظاهر شوند.
احتمالا پزشک یک سری معاینات بدنی و آزمایشات مغز و اعصاب به همراه سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی یا عکسبرداری از سر را انجام می‌دهد تا از این طریق پی به نوع و شدت آسیب ببرد و درباره روش درمانی مناسب تصمیم‌گیری کند. علی‌رغم اینکه برخی از بیماران که از ناحیه سر دچار آسیب خفیف شده‌اند را با دارو درمان می‌کنند، اما در موارد حادتر این آسیب برای خارج کردن لخته‌های خونی یا کاهش فشار از روی مغز به مراقبت‌های اورژانسی نیاز است.

انواع

وارد آمدن هر نوع آسیبی به مغز، جمجمه، یا پوست سر را تحت عنوان آسیب‌دیدگی سر به حساب می‌آورند. این آسیب‌دیدگی‌ها می‌توانند به صورت خفیف، متوسط یا حاد بروز کنند. انواع شایع این نوع آسیب‌دیدگی‌ها عبارتند از:

• ضربه مغزی: یعنی وارد شدن آسیب شدید به مغز بیمار. بیشتر اوقات پس از این نوع آسیب بیمار هوشیاری خود را از دست نمی‌دهد. ممکن است برای مدت کوتاهی حالت گیجی، تاری چشم یا عدم تعادل به بیمار دست بدهد.
• جراحت یا آسیب درونی مغز: این نوع آسیب معمولا به صورت کبودی ظاهر می‌شود. خونریزی مغزی خفیف در مغز موجب ورم می‌شود.
• شکستگی جمجمه: این نوع آسیب به صورت ترک‌خوردگی جمجمه بیمار ظاهر می‌شود. بعضی‌اوقات استخوان‌های شکسته‌شده جمجمه می‌توانند پارگی قشر مغزی را به همراه داشته باشند.
• عارضه خون آمو: درواقع این عارضه نوعی خونریزی مغزی است که در یک جا جمع شده و لخته می‌بندد و به‌صورت یک برآمدگی در سر ظاهر می‌شود. ممکن است این برآمدگی بعد از چند روز یا هفته در سر نمایان گردد.
• آسیب برشی (که اصطلاحا به آن آسیب انتشار اکسونی هم گفته می‌شود): این نوع جراحت زمانی بوقوع می‌پیوندند که مغز در اثر یک ضربه ناگهانی داخل جمجمه تکان می‌خورد. فیبرهای عصبی که به سلول عصبی متصل هستند دچار کشیدگی یا پارگی می‌شوند، سلول‌های مغزی آسیب می‌بینند و اختلال‌های دیگری داخل دستگاه عصبی اتفاق می‌افتد. از دست رفتن هوشیاری به مدت طولانی یکی از علائم اصلی آسیب برشی تلقی می‌شود.

دلایل

سقوط از ارتفاع شایع‌ترین علت آسیب مغزی در کودکان و جوانان محسوب می‌شود و پس از آن تصادف با وسایل نقلیه موتوری، تصادف با عابرین‌پیاده و دوچرخه‌سوارها، آسیب ناشی از فعالیت ورزشی، و اعمال خشونت علیه کودکان جزء موارد بعدی در نظر گرفته می‌شوند. ریسک آسیب مغزی به میزان شدت ضربه وارد آمده بستگی دارد. آسیب‌های کم‌شدت (مانند، افتادن از ارتفاع کم، برخورد اشیاء نرم مثل اسباب‌بازی یا توپ اما با سرعت پایین) کمتر خطر آسیب مغزی را به دنبال دارند. برعکس حوادثی که خطر آسیب مغزی را شدت می‌بخشند شامل موارد زیر می‌شوند:

• تصادف با وسایل نقلیه پرسرعت
• سقوط از ارتفاع زیاد
• جراحت ناشی از برخورد اشیاء پرسرعت، سنگین، یا برنده (مانند چوب بیسبال، چوب گلف، گلوله، و چاقو)
• آسیب ناشی از اعمال خشونت مانند وارد آمدن ضربه ناگهانی که معمولا باعث جراحت شدید می‌شوند.

علائم ضربه به سر

بروز سردرد و حالت تهوع یا استفراغ به دنبال آسیب مغزی امری طبیعی است. درست بعد از وقوع آسیب ممکن است بیمار دچار سرگیجه یا سردرگمی شود. همچنین احتمال ظاهر شدن مشکلات تمرکز یا حافظه‌ای هم وجود دارد. سایر علائم شامل وزوز گوش، گردن درد، تاری دید می‌شوند. این علائم معمولا ظرف چند هفته برطرف می‌شوند اما درصورتی‌که آسیب شدید باشد ممکن است تا مدتها بیمار را رنجور سازند.

زمان رجوع به پزشک

درصورت مشاهده علائم زیر بلافاصله از پزشک کمک بگیرید:

• در صورت وخیم‌تر شدن علائمی همچون سردردها، حالت تهوع یا خستگی.
• استفراغ مکرر.
• تغییرات شدید رفتاری مانند عصبانیت یا گیجی.
• بزرگتر شدن مردمک چشم بیشتر از حد نرمال (گشادگی)
• اختلال تکلم یا راه رفتن
• مشکلات تنفسی
• خارج شدن مایعات شفاف یا خون از گوش یا بینی بیمار
• احساس ضعف یا بی‌حسی در انگشتان دست و پا
• کاهش سطح هوشیاری
• تشنج

تشخیص

درمان آسیب‌های مغزی به نوع جراحت و شرایط بیمار بستگی دارد. پزشک معالج به منظور ارزیابی میزان شدت آسیب ممکن است انجام برخی آزمایشات فیزیکی و مغز و اعصاب و عکسبرداری از سر را درخواست کند از جمله:

• سی‌تی‌اسکن سر: در این آزمایش از تجهیزات عکسبرداری اشعه ایکس و رایانه‌های پیشرفته جهت گرفتن چندین تصویر از مغز و سر بیمار استفاده می‌گردد. پزشکان از سی‌تی‌اسکن سر به منظور تشخیص خونریزی، ورم، آسیب مغزی و شکستگی جمجمه استفاده می‌کنند.
• ام‌آرآی سر: در این آزمایش از میدان مغناطیسی قوی، پالس‌های رادیوفرکانسی و کامپیوتر جهت ارائه تصاویر دقیق از اندام‌ها، بافت‌های نرم، استخوان و سایر ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌شود. برای کمک به تشخیص آن دسته از آسیب‌های مغزی که پیچیده تر هستند، پزشکان از ام‌آرآی مغز شامل تکنیک‌های ویژه به‌نام تصویربرداری انتشاری وزن‌دار، تصویربرداری تانسور انتشار و طیف‌نمایی استفاده می‌کنند.
• عکسبرداری ایکس‌ری: این نوع آزمایش مستلزم قرار دادن قسمتی از مغز در برابر میزان کمی تشعشع‌یونیزه‌کننده می‌باشد تا از این طریق بتوان از بخش داخلی مغز تصویربرداری کرد. گهگاهی دیده شده پزشکان از عکسبرداری اشعه ایکس به منظور ارزیابی و تشخیص شکستگی‌های جمجمه بهره می‌گیرند. اما امروزه چنین آزمایشی به‌ندرت انجام می‌شود، بخاطراینکه به هیچ عنوان نمی‌توان مغز را مورد معاینه قرار داد و سی‌تی‌اسکن می‌تواند اکثر شکستگی‌های جمجمه را واضح‌تر از عکسبرداری اشعه ایکس نشان دهد. علاوه‌براین، متخصصان به‌صراحت می‌دانند که تشخیص آسیب مغزی اصلی در راستای تصمیم‌گیری درباره درمان صحیح بیمار از اهمیت بیشتری برخوردار است. به-همین منظور، سی‌تی‌اسکن‌ و درصورت ضرورت، ام‌آرآی از تکنیک‌های تصویربرداری پرطرفدار به حساب می‌آیند.

درمانضربه به سر کودکان و بزرگسالان

درصورت مشاهده هر نوع آسیب مغزی بلافاصله از پزشک کمک بگیرید، برای‌اینکه عدم‌تشخیص علائم یا درمان نادرست آسیب مغزی می‌تواند پیامدهای بسیار جدی را به دنبال داشته باشد. بیمارانی که به علائم خفیف آسیب مغزی دچار هستند احتمالا از طریق تجویز داروهای مسکن جهت رفع سردرد و داروهای پیشگیری از حالت تهوع و استفراغ تحت درمان و مراقبت قرار خواهند گرفت. درصورتی‌که بیمار به علائم ناشی از یک آسیب مغزی خفیف دچار باشد، می‌بایست از فعالیت بدنی بیش‌ازاندازه پرهیز کند. پزشک توصیه‌های لازم درباره زمان از سر گرفتن کارهای روزمره و انجام فعالیت‌های ورزشی را به بیمار ارائه خواهد کرد. آسیب‌های مغزی شدید و وخیم‌تر نیازمند بستری کردن و بعضی‌اوقات ارجاع بیمار به بخش مراقبت‌های اورژانسی می‌باشند مانند انجام جراحی به منظور خارج کردن لخته‌های خونی و کاستن از فشار وارده بر مغز.

پیشگیری

آسیب‌های مغزی همواره اشخاص را تهدید می‌کنند، اما با انجام بعضی کارها می‌توان این ریسک را به حداقل رساند.

• بستن کمربند ایمنی خودرو
• گذاشتن کلاه ایمنی حین موتورسواری و دوچرخه سواری
• به تن کردن تجهیزات محافظ حین کار یا انجام فعالیت‌های ورزشی
• برای پیشگیری از خطراتی همچون زمین‌خوردن یا تصادف کودکان و سالمندان را بادقت تحت نظر داشته باشید.

بیماری‌ میوپاتی به عنوان بیماری عضله اسکلتی تعریف شده و می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. بنابراین میوپاتی می‌تواند به شیوه‌های گوناگون ظاهر شود، اما یکی از ویژگی‌های اصلی این بیماری، ضعف عضلانی است. ضعف می‌تواند روی عضلات چشم‌ها، صورت، دست‌ها، پاها، بالا تنه، بلع و تنفس تاثیر بگذارد. در حالی که میوپاتی خاص می‌تواند با دردهای عضلانی، گرفتگی و سفتی ظاهر شود، این ویژگی‌ها برای میوپاتی غیر اختصاصی هستند و می‌توانند در بسیاری از بیماری‌های دیگر، از جمله بیماری‌هایی که در خارج از قلمرو اختلالات عصبی-عضلانی هستند دیده شوند. پیش شناخت برای افراد مبتلا به میوپاتی متفاوت است. بعضی افراد دارای طول عمر طبیعی و ناتوانی اندکی هستند و یا ناتوانی ندارند. با این حال، برای دیگران، اختلال ممکن است پیش‌رونده، ناتوانی کننده شدید، تهدید کننده زندگی یا کشنده باشد.

انواع

انواع مختلفی از میوپاتی وجود دارد. این انواع به صورت زیر توصیف می‌شوند:

میوپاتی ارثی

میوپاتی ارثی به علت یک نقص ژنتیکی به وجود می‌آید. شایع‌ترین مورد از دیستروفی عضلانی که با عنوان دیستروفی عضلانی دوشن و بکر (Duchenne and Becker) شناخته می‌شود، به علت یک نقص ژنتیکی در کروموزم ایکس اتفاق می‌افتد.

میوپاتی متابولیک

میوپاتی متابولیک یا میوپاتی غدد درون‌ریز به علت تولید بیش از حد یا ناکافی بعضی از هورمون‌ها به وجود می‌آید. این عارضه که احتمال بروز آن هم در کودکان و هم بزرگسالان و جود دارد معمولاً  به خوبی نسبت به درمان پاسخ می‌دهد.

• میوپاتی استروئیدی که شایع‌ترین بیماری عضلانی متابولیک به شمار می‌رود. بالا بودن بیش از حد استروئیدها که به علت یک بیماری در غده فوق کلیوی (به نام بیماری آدیسون) و یا تزریق و مصرف داروهای استروئیدی به مدت طولانی اتفاق می‌افتد می‌تواند باعث ضعف و لاغری شدید عضلات شود.
• میوپاتی ناشی از پرکاری تیروئید به علت تولید بیش از حد هورمون تیروکسین توسط غده تیروئید اتفاق می‌افتد. علائم این نوع از میوپاتی شامل ضعف و لاغری عضلات بخصوص در ناحیه شانه‌ها و ران و گاهی اوقات در چشم‌ها می‌باشد.
• میوپاتی ناشی از کم کاری تیروئید به علت کمبود تولید هورمون تیروکسین اتفاق می‌افتد و منجر به بروز ضعف عضلانی در پاها و دست‌ها می‌شود. ممکن است اندازه عضلات در اثر این نوع از میوپاتی افزایش پیدا کند.
• بیماری کوشینگ که به علت تولید بیش از حد هورمون‌هایی که توسط غده‌های هیپوفیز و فوق کلیوی تولید می‌شوند اتفاق می‌افتد و منجر به بروز میوپاتی می‌شود.
• مقدار بالای هورمون پاراتیروئید منجر به بیماری هیپرکلسمی و بروز درد و ضعف در عضلات پروگزیمال می‌شود.
• تومورهای ترشح کننده هورمون نیز می‌توانند باعث بیماری‌های غدد درون ریز و بروز میوپاتی شوند.

میوپاتی التهابی

میوپاتی‌های التهابی یک سری بیماری‌های خود ایمنی (یعنی بیماری‌هایی که به علت حمله اشتباهی سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم اتفاق می‌افتد) هستند. در مورد میوپاتی، سیستم ایمنی بدن به رشته‌های عضلانی سالم حمله می‌کند و باعث بروز التهاب می‌شود که این التهاب به نوبه خود به عضلات آسیب می‌رساند.

• پلی‌میوزیت (PM) باعث بروز درد عضلانی، گرفتگی و حساسیت می‌شود. ضعف عضلانی ناشی از پلی‌میوزیت بسیار شدید است و ممکن است تا چند هفته یا چند ماه به صورت نوسان‌دار ادامه پیدا کند. علائم این عارضه اغلب در ناحیه گردن، بازوها و کشاله ران شدیدتر است و برخاستن از حالت نشسته به ایستاده را برای بیمار مشکل می‌سازد.
• درماتومیوزیت (DM) با یک لکه پوستی و نیز علائم مربوط به پلی‌میوزیت مشخص می‌شود. لکه پوستی به شکل تغییر رنگ پوست اطراف چشم‌ها و روی گونه‌ها به بنفش است، اما ممکن است در سایر قسمت‌های بدن نیز اتفاق بیفتد. در نهایت پوست نازک و شکننده می‌شود. درماتومیوزیت در بین کودکانی که در سنین 5 تا 14 سال قرار دارند شیوع بیشتری دارد.

میوپاتی سمی

میوپاتی‌های سمی به علت قرار گرفتن در معرض داروها و مواد شیمیایی خاصی به وجود می‌آیند. داروها و مواد شیمیایی که می‌توانند باعث بروز میوپاتی شوند شامل موارد زیر است:

• داروهای بیهوشی و بی‌حسی (مانند لیدوکائین، مپیواکائین، اتیل کلراید(
• داروهای کاهنده کلسترول (مانند کلوفیبرات، جم فیبروزیل، لوواستاتین، سیمواستاتین، نیاسین(
• گلوکوکورتیکوئیدها (مانند تریامسینولون، دگزامتازون، بتامتازون(
• مواد مخدر
• سایر داروها (مانند زیدوودین، دى پنيسيلامين، پروکائین آمید، کلروکین، گالامين)
• علفکش‌ها، آفتکش‌ها و مواد آتش‌نشان

عوامل خطر

تعدادی از عوامل خطر ابتلا به میوپاتی را افزایش می‌دهند. همه افراد مبتلا به فاکتورهای خطر، مبتلا به میوپاتی نمی‌شود. عوامل خطر برای میوپاتی عبارتند از:

• عفونت‌های خاص
• سابقه‌ی فامیلی بیماری میوپاتی

عوارض

عوارض میوپاتی عبارتند از:

• درد عضلانی مزمن (مایالژی)
• ناتوانی
• فلجی

تشخیص

تشخیص بیماری‌های میوپاتی نیاز به سابقه عصبی و آزمایش دارد. آزمایش‌های آزمایشگاهی برای اندازه‌گیری آنزیم‌های عضلات استفاده می‌شوند و به دنبال اختلالات سیستمیک مرتبط، هستند. در حالی که آزمایش EDX می‌تواند نقش تشخیصی داشته باشد، “استاندارد طلایی” برای اکثر بیماری‌های میوپاتی نیاز به بیوپسی عضلانی دارد. این روش به صورت سرپایی توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. بیوپسی عضله با دقت آماده می‌شود و آنالیز گسترده‌ای برای تعیین وجود میوپاتی‌ها انجام می‌شود.

درمان

درمان میوپاتی بستگی به علت آن دارد. اهداف درمان ميوپاتي، برای کند کردن پيشرفت بيماري و تسكين علائم است.

درمان‌ها از دارو درمانی برای دیستروفی عضلانی و میوپاتی التهابی، تا اجتناب از شرایطی که کار عضلات را برای میوپاتی متابولیک بسیار دشوار می‌کند دسته بندی می‌شوند. بعضی از پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران مبتلا به میوپاتی وزن خود را کاهش دهند (بدن سبک تر نیاز به کار کمتر عضلات دارد) و از کشیدن کار بیش از حد از عضلات اجتناب کنند. عارضه‌های حاد مانند گرفتگی عضلات ممکن است نیاز به درمان برای تثبیت تعادل الکترولیتی، افزایش هیدریشن و کاهش التهاب (مثلا یخ درمانی) داشته باشد. همچنین ممكن است نیاز به عدم تحرک، استراحت یا داروهای ضد التهابی داشته باشد.

هنگامی که مشکلات تنفس ایجاد می‌شود، اسپیرومتر انگیزشی می‌تواند عملکرد تنفس در برخی از بیماران را بهبود بخشد. متاسفانه هیچ راهی برای تقویت عضلات تنفسی وجود ندارد.

درمان میوپاتی ارثی

هر دو میوپاتی به دست آمده و به ارث برده مزمن به درمان حمایتی، مانند درمان فیزیوتراپی، بریس، یا جراحی، برای کاهش التهاب در صورت مناسب بودن، کاهش علائم و افزایش عملکرد، نیاز دارند. کنترل درد ممکن است مورد نیاز باشد گزینه‌ها شامل عوامل ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin) هستند.

درمان میوپاتی درون ریز

اغلب، درمان عارضه‌ی زمینه‌ای به کاهش ضعف عضلانی و درد همراه با میوپاتی درون ریزکمک می‌کند.

درمان میوپاتی التهابی

میوپاتی التهابی مانند پلی میوزیت و درماتومیوزیت معمولا با داروهایی که عملکرد سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند، درمان می‌شوند. پردنیزون بیشتر برای درمان میوپاتی التهابی استفاده می‌شود. این در ابتدا در دوزهای بالا (تا 100 میلی گرم در روز) و سپس به آرامی در پایین‌ترین دوز ممکن که باعث کاهش علائم می‌شود، استفاده می‌شود. استفاده طولانی مدت از پردنیزون می‌تواند عوارض جانبی شدید، از جمله از دست دادن استخوان، افسردگی و فشار خون بالا را ایجاد کند.

درمان میوپاتی متابولیک

هدف اصلی درمان میوپاتی متابولیک اجتناب از شرایطی که بر عضلات فشار وارد می‌کند و درد را افزایش می‌دهد و ضعف عضلانی به همراه دارد، مانند تمرین شدید است.

درمان فیزیکی کار درمانی و درمان تنفسی

گرچه فیزیوتراپی نمی‌تواند عضلات ضعیف را ترمیم کند، می‌تواند از ضعیف شدن عضلات سالم جلوگیری کند. کار درمانی و درمان دستگاه تنفسی به بیماران کمک می کند تا یاد بگیرند از تجهیزات خاصی استفاده کنند که این امر می‌تواند کیفیت زندگی یک فرد را بهبود بخشد.

نورولوژی شاخه ای از علم پزشکی است که به بررسی اختلالات سیستم عصبی می‌پردازد. سیستک اعصاب یک سیستم پیچیده و پیشرفته‌ای است که فعالیت‌های بدن را تنظیم و هماهنگ می‌کند. به پزشک متخصص در زمینه‌ی نورولوژی در اصطلاح پزشکی نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب گفته می‌شود. متخصص مغز و اعصاب به درمان اختلالات و بیماری‌هایی می‌پردازد که مغز، ستون فقرات و اعصاب را تحت قرار می‌دهد. بیماری‌هایی که توسط پزشک مغزو اعصاب درمان می‌شوند شامل: بیماری پارکینسون، ام‌اس یا تصلی بافت چندگانه، تومور مغزی، سکته مغزی، آلزایمر، سردرد، اختلالات خواب، آسیب دیدگی مغز و ستون فقرات، لرزش، صرع، درد، اختلالات عصبی محیطی و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک می‌باشد. نورولوژیست‌ها قادرند از طریق روش‌های درمانی استاندارد و غیر تهاجمی به درمان بیماری‌های مرتبط با مغزو اعصاب بپردازند.

چه‌ نوع اختلالاتی توسط متخصص مغز و اعصاب درمان می‌شوند؟

سردرد

سردرد بیماری است که اغلب بسیاری از افراد به آن مبتلا می‌شوند. گاهی سر درد در سینوس‌ها، بالای سر، عضلات سر، گردن، شانه‌ها و یا در امتداد پایه جمجمه و مغز احساس می‌شوند. عوامل زیادی نظیر عفونت سینوس‌ها ممکن است منجر به سر درد شوند. از علائم سردردهای حاد و جدی می‌توان به میگرن، حالت تهوع، سردردهای شدید و مداوم، سردردهای ناگهانی و یا دردهایی که ناشی از ضربه هستند، سردرد صبحگاهی، تغییر در بینایی و یا تشنج اشاره کرد.

درد مزمن

درد مزمن به دردی اتلاق می‌شود که ماه‌ها و یا سال‌ها فرد را درگیر خود کند. درد مزمن ممکن است ناشی از بیماری یا آسیب باشد. این نوع درد معمولا طولانی‌تر از دردهای معمولی است و می‌تواند نشانه‌ی بیماری‌های مختلف در بدن باشد. در چنین شرایطی خصوصا هنگامی که علائمی نظیر ضعف، بی‌حسی و عدم کنترل مثانه و روده مشاهده شود بیمار باید جهت درمان به دکتر متخصص مغز و اعصاب خوب مراجعه کند.

سرگیجه

سرگیجه حالتی است که ممکن است به شکل‌های مختلف خود را نشان دهد. سرگیجه‌هایی که با عدم تعادل بدن و دوران سر توام هستند معمولا توسط پزشکان مغز و اعصاب درمان می‌شوند. دوران سر به حالتی گفته می‌شود که بیمار احساس می‌کند خود یا همه چیز اطراف او درحال چرخش هستند. عدم تعادل به حالتی اتلاق می‌شود که فرد در کنترل تعادل خود دارای مشکل است.

بی‌حسی یا احساس مور مور

بی‌حسی یا احساس مور مور شدن ممکن است ناشی از دلایل مختلفی باشد. برخی مواقع اختلال در گردش خون و یا گرسنگی ممکن است منجر به چنین عارضه‌ای شود. اما درصورتی که بی‌حسی مدوام باشد، به‌طور ناگهان رخ دهد و یا تنها یک سمت از بدن را درگیر کند باید در اسرع وقت به یک نورولوژیست مجرب مراجعه کرد. علائم بی‌حسی یا مور مور شدن می‌تواند نشانه‌ی سکته مغزی باشد. در چنین شرایطی بیمار نیاز به مراقبت و کمک‌های فوری دارد. اگر بیمار احساس می‌کند که دچار سکته مغزی شده جهت دریافت مراقبت‌های پزشکی باید بدون درنگ به پزشک مراجعه کند.

ضعف

لازم به ذکر است که احساس ضعف با خستگی یا درد عضلانی ناشی از پیاده‌روی طولانی یا حتی بلند کردن اجسام سنگین متفاوت بوده و نیاز به مراقبت پزشکی دارد. منظور از ضعف عضلانی یعنی بیمار با نهایت سعی، دست و پاها را حرکت می‌دهد. چنین شرایطی را بهتر است با پزشک درمیان گذاشت. این حالت ممکن است ناشی از بیماری یا شرایط جسمی بسیار خطیر نظیر سکته مغزی باشد.

اختلال در حرکت

مواردی نظیر اختلال در راه رفتن، تلوتلو خوردن، تکان یا حرکات غیرعمد، لرزش یا موارد دیگر ممکن است نشانه‌ی یک مشکل در سیستم عصبی بیمار باشد. در صورتی که چنین مشکلاتی در انجام فعالیت‌های روزمره‌ی بیمار ایجاد اختلال کنند مسلما بیمار باید به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند. البته ناگفته نماند که لرزش بدن گاهی ناشی از عوارض جانبی مصرف برخی داروها و یا ناشی از اضطراب است. در هر صورت اگر لرزش بدن بیمار فعالیت‌های روزانه و زندگی او را با مشکل مواجه کند باید به نورولوژیست مراجعه کند.

تشنج

تشنج ممکن است خفیف و یا حاد باشد. علائم تشنج از لحظه‌ی شروع تا زمان از دست دادن هوشیاری عبارتند از: تکان شدید دست و پاها، اختلال در تنفس و سردرگمی. با وجود این‌که تشنج گاهی ناشی از افت قند خون و یا ترک مواد مخدر است اما تشنج‌های ناگهانی و بدون علائم را نباید نادیده گرفت. توصیه می‌شود در چنین شرایطی برای پیگیری و درمان به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

اختلال بینایی

اختلال در دید ممکن است به‌دلیل پیری و یا اختلالات سیستم عصبی رخ دهد. اگر اختلال در بینایی به‌ طور ناگهان و در هر دو چشم بیمار بوجود آمد بهتر است جهت پیشگیری مشکل و بررسی بینایی به پزشک مراجعه کرد.

اختلال حافظه یا اختلال حواس

مشکلاتی نظیر اختلال تکلم، فراموشی، تغییر شخصیت و یا اختلال حواس علائمی هستند که ممکن است ناشی از اختلالات و یا مشکلات مغز، ستون فقرات و سیستم اعصاب باشند. برخی از علائم ذکر شده ممکن است به‌دلیل ناتوانی در یادگیری و یا آلزایمر رخ دهند.

اختلال خواب

با وجود این‌که اختلال خواب ممکن است به‌دلایل مختلفی نظیر دیر رفتن به رختخواب، ابتلا به بیماری‌هایی نظری آپنه خواب یا اضطراب و کابوس باشد اما برخی از اختلالات خواب ناشی از مشکلات مغز و اعصاب هستند. بیماری نارکولپسی نمونه‌ای از اختلالات مزمن و ژنتیکی خواب است که سیستم عصبی مرکزی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

تشخیص

متخصصین مغز و اعصاب علاوه‌بر معاینه‌ی بیمار از طریق آزمایشات مختلف اقدام به تشخیص اختلالات عصبی می‌کنند. آزمایش خون و بررسی وضعیت مایع نخاعی از مواردی است که ممکن است توسط نورولوژیست‌ها تجویز ‌شوند. در چنین شرایطی ممکن است به آزمایشات تصویربرداری نظیر تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (ام‌آر‌آی)، توموگرافی با انتشار پوزیترون و توموگرافی کامپیوتری تک فوتونی نیاز باشد. متخصصین مغز و اعصاب در برخی مواقع جهت تشخیص و بررسی اختلالات مغز و اعصاب و همچنین سیستم عصبی مرکزی از آزمایشاتی نظیر بیوپسی، الکتروانسفالوگرافی یا نوارمغز کمک می‌گیرند.

درمان

دکتر مغز و اعصاب بعد از تشخیص اختلال و بیماری مرحله‌ی درمان را آغاز می‌کند. در بیماران مبتلا به صرع، داروهای ضد صرع تاثیر چشمگیری در کنترل بیماری خواهد داشت. در برخی مواقع، روش‌های جراحی نظیر تحریک مغز ممکن است توسط پزشکان به بیماران مبتلا به اختلالات عصبی توصیه شوند. لازم به ذکر است که جراحی توسط جراحان اعصاب صورت می‌گیرد نه متخصصین مغز و اعصاب. اما نورولوژیست‌ها در زمینه‌ی درمان معمولا با جراحان مغز و اعصاب مشاوره می‌کنند. پزشکان مغز و اعصاب با کنترل پیشرفت بیمار در طول درمان میزان تاثیرپذیری درمان را ارزیابی می‌کنند.